1. Sơ lược tiểu sử
- Họ và tên: Đạo Thanh Quyến, Giới tính: Nam
- Năm sinh: 1979
- Dân tộc: Chăm
- Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam
- Chức vụ: Giám đốc Trung tâm Kỹ thuật, Dữ liệu Di sản văn hóa - Phân Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam tại TP.HCM.
- Học vị: Thạc sỹ
2. Quá trình đào tạo:
2.1. Đại học:
Hệ đào tạo: Chính quy
Nơi đào tạo: Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia TP.HCM.
Ngành học: Nhân học
Năm tốt nghiệp: 2004
2.2. Sau đại học:
Hệ đào tạo: Chính quy
Nơi đào tạo: Trường Đại học Văn hóa TP. Hồ Chí Minh.
Ngành học: Văn hóa học
Năm tốt nghiệp: 2017
2.3. Ngoại ngữ: Anh văn B1
3. Quá trình công tác
- Từ 2008 đến nay: Nghiên cứu viên, Phân Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh, Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam (VICAS) – Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
- Từ tháng 02/2007 – 07/2008: Trợ lý nghiên cứu khoa học, Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam và Đông Nam Á, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.
- Từ tháng 09/2002 – 12/2007: Điều phối viên, Trung tâm Bảo trợ Sinh viên các Dân tộc Ít người, Hội Dân Tộc Học Thành phố Hồ Chí Minh
4. Hoạt động nghiên cứu khoa học
4.1. Các đề tài nghiên cứu khoa học đã tham gia
4.1.1. Đề tài khoa học cấp Nhà nước: Không có
4.1.2. Đề tài kho học cấp Bộ/ Tỉnh:
1. Thành viên tham gia đề tài “Biến đổi văn hóa ở tỉnh Vĩnh Long hiện nay”, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Vĩnh Long, năm 2020.
2. Thành viên tham gia đề tài “Những biến đổi văn hóa xã hội ở Bà Rịa – Vũng Tàu trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa”, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, năm 2015.
3. Thành viên tham gia đề tài “Nghiên cứu, sưu tầm văn bản lá buông (agal bac) của người Chăm ở tỉnh Ninh Thuận – Bình Thuận”, do Quỹ NAFOSTED tài trợ, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP.HCM - Đơn vị chủ quản, TS. Trương Văn Món (chủ nhiệm đề tài), năm 2015.
4. Thư ký đề tài “Quy hoạch phát triển văn hóa tỉnh Cà Mau đến năm 2020, định hướng đến năm 2030”, do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Cà Mau (chủ đầu tư), năm 2015.
5. Thành viên tham gia đề tài “Những biến đổi văn hóa xã hội ở tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu trong quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa”, năm 2014.
6. Thành viên tham gia đề tài “Kiểm kê khoa học di sản văn hóa phi vật thể huyện Trần Văn Thời (huyện ven biển), tỉnh Cà Mau”, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia về “Bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể các dân tộc Việt Nam”, do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Cà Mau (chủ đầu tư), năm 2013 (thư ký đề tài).
7. Chủ nhiệm đề tài “Bảo tồn và phát huy nghề làm giấy truyền thống của người Raglai (ở xã Phước Hà, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận)”, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia về Văn hóa phi vật thể, năm 2010.
8. Thành viên tham gia dự án “Khảo sát văn hóa phi vật thể trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Phước, tỉnh Sóc Trăng và tỉnh Kiên Giang, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia về “Bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể các dân tộc Việt Nam”, do Sở Văn Hóa – Thể Thao và Du Lịch các tỉnh Bình Phước, Sóc Trăng, Kiên Giang và TP.HCM – làm Chủ nhiệm đề tài, từ năm 2009 – 2010.
9. Trợ lý nghiên cứu khoa học thuộc dự án “Nghiên cứu về Nhân học sức khỏe nhằm tận dụng những tri thức bản địa để làm giảm sự tác động của nông nghiệp hiện đại tác động đến sức khỏe con người và môi trường tự nhiên – nghiên cứu trường hợp ở tỉnh Đăk Lăk, tỉnh Bình Thuận, tỉnh Sóc Trăng và tỉnh Thừa Thiên Huế” giữa Trung Tâm Nghiên Cứu Việt Nam & Đông Nam Á với Khoa Sinh Thái Nhân Văn của Đại Học Quốc Gia Tokyo, Nhật Bản. Thời gian: từ tháng 5/2007 đến tháng 5/2009.
10. Trợ lý nghiên cứu khoa học thuộc dự án “Khảo sát và nghiên cứu tri thức bản địa kết hợp với phát triển du lịch ở vùng khó khăn và kém phát triển – Nghiên cứu trường hợp ở tỉnh Bình Thuận, tỉnh Ninh Thuận và tỉnh Lâm Đồng, thuộc dự án Nghiên cứu so sánh liên khu vực về cộng đồng xã hội kém phát triển và toàn cầu hóa du lịch – nghiên cứu trường hợp tỉnh Bình Thuận”, giữa Trung Tâm Nghiên Cứu Việt Nam & Đông Nam Á với Viện Văn Hóa Phương Đông thuộc Đại Học Quốc Gia Tokyo, Nhật Bản. Thời gian: từ tháng 4/2007 đến tháng 4/2009.
11. Thành viên tham gia dự án “Nghiên cứu kiến thức bản địa trên những địa bàn đang có dự án phát triển ở vùng cao miền Trung Việt Nam – nghiên cứu trường hợp huyện Kon Plong, tỉnh KonTum” giữa Trung Tâm Nghiên Cứu Việt Nam & Đông Nam Á với Trung Tâm Nghiên Cứu Văn Hóa và Ngôn Ngữ Á – Phi của Trường Đại Học Ngoại Ngữ Tokyo, Nhật Bản. Thời gian: từ tháng 8/2007 đến tháng 3/2009.
12. Thành viên tham gia dự án “Phục dựng tháp gỗ trong lòng tháp Chăm” của Công trình Nhà trưng bày Mỹ Sơn, thuộc Dự án xây dựng điều tra mở: xây dựng dữ liệu thông tin về bảo tồn di sản văn hóa và thông tin địa chúng, Đại Học Nihon, Nhật Bản, năm 2005.
4.2. Các công trình khoa học đã công bố
* Sách:
1. Tiếp biến văn hoá qua nghi lễ (nghiên cứu trường hợp nghi lễ Ramâwan của người Chăm ở tỉnh Ninh Thuận), trong “Nghiên cứu văn hoá nghệ thuật Nam bộ và Nam Tây nguyên năm 2018”, Nxb. Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, 2018, tr. 42 – 67 (viết chung).
2. Cộng đồng Chăm Awal ở Việt Nam – một chặng đường nghiên cứu, trong “Một số kết quả nghiên cứu khoa học 2017” của Viện Văn hoá Nghệ thuật quốc gia Việt Nam, Nxb. Thế giới, Hà Nội, 2018, tr. 355 – 371 (viết chung).
3. Văn bản lá buông – tư liệu ký ức của người Khmer ở vùng Bảy Núi, An Giang, trong “Gieo hạt đất lành”, Nxb. Đồng Nai, 2017, tr. 368 – 384 (viết chung).
4. Tu sĩ Po Acar – người thực hành nghi lễ trong cộng đồng Chăm Awal ở Nam Trung bộ, Việt Nam, trong “Nghiên cứu văn hoá nghệ thuật Nam bộ và Nam Tây nguyên năm 2017”, Nxb. Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, 2017, tr. 51 – 66 (viết chung).
5. Giảm nghèo đa chiều nhìn từ di cư – là cơ hội không hẳn là mối đe dọa cho sự phát triển (Nghiên cứu trường hợp người Chăm ở Thành phố Hồ Chí Minh), Trong “Giảm nghèo đa chiều ở Thành phố Hồ Chí Minh vấn đề và triển vọng (Kỷ yếu Hội thảo khoa học quốc gia)”, Nxb. Khoa học Xã hội, Hà Nội, 2016, tr. 325 – 334 (viết chung).
6. Thực trạng và giải pháp phát triển nguồn lực du lịch ở tỉnh Cà Mau, trong “Phát triển nguồn lực tiểu vùng sông Mékông”, Kỷ yếu Hội thảo Quốc tế, Nxb. Thông tin và Truyền thông, Hà Nội, 2015, tr. 179 - 184.
7. Cộng đồng Chăm Bàni trong tiến trình tái cấu trúc nền văn hoá Chăm ở Việt Nam, trong “Những vấn đề văn hoá – xã hội người Chăm ngày nay”, Nxb. Trẻ, TP. Hồ Chí Minh, 2014, tr. 113 – 135 (viết chung).
8. Cộng đồng Chăm Awal ở Việt Nam – một chặng đường nghiên cứu, Tập Nghiên cứu Văn hóa Chăm (Bhap Ilimo Cam), Trung Tâm UNESCO Nghiên cứu và Bảo tồn Văn hóa Chăm, Nxb. Tri thức, Hà Nội, số 2, 2013, tr. 42 – 49 (viết chung).
9. Vai trò của tri thức bản địa trong việc gìn giữ và bảo vệ môi trường của các dân tộc thiểu số ở Việt Nam: nhìn từ gốc độ Thực vật dân tộc học, trong “Tri thức bản địa và văn hóa sinh thái của các dân tộc thiểu số ở Việt Nam về môi trường và bảo vệ môi trường”, Nxb. Thế giới, Hà Nội, 2009, tr. 383 – 408 (viết chung).
10. Danh mục thư tịch Chăm ở Việt Nam (the catalogue of Cham manuscripts in Vietnam), viết chung, Nxb. Trẻ, TP. Hồ Chí Minh, 2007, 517 trang (viết chung)
11. Đặc điểm văn bản cổ Chăm và tình hình bảo tồn văn bản cổ Chăm ở tỉnh Ninh Thuận, trong “Văn hoá các dân tộc thiểu số ở Nam bộ”, Hội Dân Tộc Học TP. Hồ Chí Minh, Nxb. Khoa học Xã hội, Hà Nội, 2006, tr. 133 – 153 (viết chung).
* Bài báo trên các tạp chí chuyên ngành:
1. Tu sĩ Po Acar – người thực hành nghi lễ trong cộng đồng Chăm Awal ở Nam Trung Bộ, Việt Nam, Tạp chí Văn hóa Dân gian, số 5 (179), 2018, tr. 18 – 24.
2. “Cộng đồng Chăm Awal – một thực thể cấu trúc của nền văn hoá Chăm ở Việt Nam”, Tạp chí Dân tộc học, số 1 & 2 (190), 2015, tr. 106 - 114.
3. “Di sản ngôn ngữ và chữ viết Chăm ở Việt Nam”, Tạp chí Văn hóa học, số 3 (7), 2013, tr. 49 - 60 và tr. 84.
4. “Nhận diện cộng đồng Chăm Bàni ở Việt Nam”, Tạp chí Khoa học (Trường Đại Học Mở Thành phố Hồ Chí Minh), số 2 (25), 2012, tr. 100 – 107.
5. “Rượu cần – phương thức chế biến và phong cách thưởng lãm của người Raglai”, Thông báo Khoa học (Phân Viện Văn Hóa Nghệ Thuật Việt Nam tại TP. Hồ Chí Minh), số 2, 12/2010, tr. 79 – 82.
* Bài báo trên tạp chí quốc tế: Không có
* Các bài tham dự Hội thảo khoa học:
Hội thảo quốc tế:
1. Bảo tồn nghệ thuật tranh dân gian Đông Hồ - nhìn từ kinh nghiệm nghệ thuật vẽ tranh dân gian đồng dạng ở Nam bộ, Kỷ yếu Hội thảo khoa học quốc tề về “Bảo vệ và phát huy giá trị nghệ thuật tranh dân gian Đông Hồ trong đời sống đương đại” (International Conference “The Safeguarding and Promotion of Dong Ho woodblock paintings in contemporary fife”), do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Ủy ban Nhân dân tỉnh Bắc Ninh tổ chức, ngày 1-2/11/2019, tr. 416 – 424.
2. Một phương thức bảo tồn và phát huy nghệ thuật làm gốm truyền thống của người Chăm dưới góc nhìn Nhân học hình ảnh, Kỷ yếu Hội thảo khoa học quốc tế “Bảo tồn và phát huy giá trị Nghệ thuật làm gốm truyền thống của người Chăm”, do UBND tỉnh Ninh Thuận phối hợp với Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch tổ chức, Ninh Thuận, ngày 8 – 9/12/2018, tr. 723 – 732.
3. Acculturation in Ramawan ritual of the Cham Awal people (Tiếp biến văn hoá trong lễ Ramâwan của người Chăm Awal), 7th SSEASR International conference about “ASEAN Region’s Culture and Religion by the end of 21st Century: A Dialogue of Past with Present? Organized by Vietnam Budddist Research Institute, Hochiminh City, Vietnam in collaboration with Vietnam Buddhist University, Hochiminh City, Vietnam, July 9-12, 2017.
4. Giao lưu và tiếp biến văn hóa ở cộng đồng Chăm Awal ở Việt Nam (Nghiên cứu trường hợp nghi lễ Ramâwan ở tỉnh Ninh Thuận), Kỷ yếu Hội thảo Quốc tế Việt Nam học lần 5 về “Phát triển bền vững trong bối cảnh biến đổi toàn cầu”, Tiểu ban 2: Nguồn lực văn hóa, do Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức tại Trung tâm Hội nghị quốc gia Mỹ Đình, Hà Nội, từ ngày 15 – 16/12/2016.
Hội thảo trong nước:
1. Nghệ thuật dệt truyền thống của người Chăm ở Việt Nam, Kỷ yếu hội thảo khoa học cấp tỉnh về “Văn hóa thổ cẩm các dân tộc Việt Nam”, do Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Dak Nông tổ chứ, thị xã Gia nghĩa, tỉnh Đăk Nông, ngày 15/1/2019.
2. Từ hiến chương bảo tồn di sản số đến việc xây dựng cơ sở dữ liệu di sản văn hoá ở Việt Nam, Kỷ yếu Hội thảo khoa học Quốc gia về “Tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đối với lĩnh vực văn hoá nghệ thuật”, do Viện Văn hoá Nghệ thuật quốc gia Việt Nam phối hợp với Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường tổ chức, Thừa Thiên Huế, 21/6/2018, tr. 179 - 184.
3. Tiếp biến văn hoá trong lễ Ramâwan của người Chăm Awal (Văn hoá Chăm bản địa – Hồi giáo Ả Rập và Mã Lai) [Acculturation in Ramawan ritual of the Cham Awal (culture Cham – Islam (Arab and Malai), Hội thảo khoa học Quốc gia về Ả Rập lần thứ 2 với chủ đề “Quan hệ Việt Nam – Thế giới Ả Rập: cơ hội, thách thức và phát triển”, do Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học quốc gia TP.Hồ Chí Minh phối hợp với Tổng Lãnh sự quán Kuwait tại TP. Hồ Chí Minh tổ chức, ngày 27/10/2017, tr. 195 – 215.
4. Giảm nghèo đa chiều nhìn từ di cư – là cơ hội không hẳn là mối đe dọa cho sự phát triển (Nghiên cứu trường hợp người Chăm ở Thành phố Hồ Chí Minh), Kỷ yếu Hội thảo khoa học cấp quốc gia về “Giảm nghèo đa chiều ở Thành phố Hồ Chí Minh – Vấn đề và triển vọng” do Viện Nghiên cứu Phát triển (Ủy ban Nhân dân TP.HCM) phối hợp với Viện Khoa học Xã hội vùng Nam bộ (Viện Hàn Lâm Khoa học Xã hội Việt Nam) và Dự án hỗ trợ nghèo đa chiều khu vực đô thị TP. Hồ Chí Minh tổ chức, ngày 29/12/2016, tr. 325 – 334.
5. Di sản agal bac của tu sĩ Po Acar trong cộng đồng Chăm Awal ở Việt Nam, Hội nghị Thông báo Văn hóa năm 2015 của Viện Nghiên cứu Văn hóa, Viện Hàn Lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, ngày 26/11/2015 tại Viện Nghiên cứu Văn hóa, số 27 Trần Xuân Soạn, Hà Nội.
6. Agal bac Po Acar của cộng đồng Chăm Awal ở Việt Nam, Kỷ yếu Hội thảo về “Nghiên cứu, sưu tầm văn bản lá buông (agal bac) của người Chăm ở tỉnh Ninh Thuận – Bình Thuận”, do Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP. Hồ Chí Minh phối hợp với Trung tâm Trưng bày Văn hóa Chăm huyện Bắc Bình tổ chức, tỉnh Bình Thuận, ngày 01/8/2015.
7. Tình hình nghiên cứu về cộng đồng Chăm Awal ở Việt Nam, Kỷ yếu Hội nghị Thông báo Văn hoá năm 2013, do Viện Nghiên cứu Văn Hoá – Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam tổ chức, Hà Nội, ngày 10/12/2013.
8. Cộng đồng Chăm Bàni trong tiến trình tái cấu trúc nền văn hóa Chăm ở Việt Nam, Kỷ yếu Hội thảo khoa học về “Bảo tồn, phát triển văn hóa dân tộc Chăm trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế”, do Viện Văn Hóa Nghệ Thuật Việt Nam tổ chức, TP. Phan Rang – Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận, ngày 16/10/2012.
9. Lễ hội đua bò vùng Bảy Núi An Giang – dưới góc nhìn Nhân học du lịch, Kỷ yếu Hội thảo khoa học về “Lễ hội đua bò bảy núi – An Giang”, tại TX. Châu Đốc, tỉnh An Giang, ngày 14/10/2012.
10. Hoạt động quảng bá của di tích lịch sử - văn hóa Miếu Bà Chúa Xứ Núi Sam và chiến lược phát triển du lịch tâm linh, Kỷ yếu Hội thảo khoa học về “Hoạt động quản lý, tổ chức lễ hội cổ truyền ở các tỉnh phía Nam - nghiên cứu lễ hội Bà Chúa Xứ Núi Sam”, Kỷ yếu Hội thảo Khoa học, do Viện Văn Hóa Nghệ Thuật Việt Nam phối hợp với Ủy Ban Nhân Dân tỉnh An Giang tổ chức, tỉnh An Giang, tháng 5/2012 (viết chung với Nguyễn Thị Khánh Trâm và Lê Công Lý).
11. Vai trò của tri thức bản địa trong việc gìn giữ và bảo vệ môi trường của các dân tộc thiểu số ở Việt Nam: nhìn dưới góc độ Thực vật dân tộc học, Kỷ yếu Hội thảo khoa học về “Vai trò của tri thức bản địa trong việc gìn giữ và bảo vệ môi trường ở các cộng đồng dân tộc thiểu số ở Việt Nam”, do Viện Văn Hóa Nghệ Thuật Việt Nam tổ chức, Tp. Phan Rang – Tháp Chàm, ngày 19 - 20/3/2008.
12. Bảo tồn văn hóa và phát triển du lịch bền vững ở Bà Rịa – Vũng Tàu, Kỷ yếu Tọa đàm khoa học về “Tài nguyên du lịch trong phát triển bền vững ở Bà Rịa – Vũng Tàu” do Hiệp Hội Du Lịch tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu phối hợp với Phân Viện Nghiên Cứu Văn Hóa Thông Tin tại Tp. Hồ Chí Minh tổ chức, TP. Vũng Tàu, ngày 30/12/2008.
13. Phương hướng bảo tồn và phát triển nghề gốm (trường hợp nghiên cứu gốm Chăm tại làng Trì Đức, xã Phan Hiệp, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận), Kỷ yếu Hội thảo khoa học về “Nghiên cứu nhân học ứng dụng từ thực tiễn hiện nay ở Việt Nam” do Trung Tâm Nghiên Cứu Nhân Học Ứng Dụng, Trường Đại Học Khoa Học Xã Hội và Nhân Văn – Đại Học Quốc Gia Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức, ngày 11/11/2006 (đồng tác giả).
* Phim Nhân học và phim tài liệu khoa học:
1. Phi khoa học “Nghệ thuật làm gốm truyền thống của người Chăm”, Hồ sơ đề cử ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp, Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Thuận, năm 2019.
2. Phim khoa học “Tri thức và kỹ thuật viết chữ trên lá buông của người Khmer ở tỉnh An Giang”, Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, năm 2016.
3. Phim khoa học “Hội đua bò Bảy Núi An Giang”, Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, năm 2015.
4. “Cakak Heng: nét độc đáo của hỏa táng Chăm”, Phim chuyên đề Khoa giáo, Đơn vị chủ quản Đài Phát Thanh Truyền Hình tỉnh Bình Thuận, dự Liên hoan Truyền hình toàn quốc lần thứ 30, TP.Cần Thơ, 2010.
5. “Câu chuyện về vũ sư Chăm Bàni”, Phim Nhân học, do Quỹ Ford và Viện Văn Hóa Nghệ Thuật Việt Nam tài trợ, 2009 (Chủ nhiệm đề tài).
6. “Yuer Yang: Nghi lễ cầu đảo trên tháp Chàm”, Phim Dân tộc học, thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia về Bảo tồn văn hóa phi vật thể, Viện Văn Hóa Nghệ Thuật Việt Nam, 2009 (thành viên tham gia).
7. “Nghi lễ cầu mưa của người Raglai ở xã Phước Hà, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận”, Phim Dân tộc học, thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia về Bảo tồn văn hóa phi vật thể, Viện Văn Hóa Nghệ Thuật Việt Nam, 2009 (thành viên tham gia).
5. Khen thưởng:
- Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, 2020.
- Giải nhì B công trình nghiên cứu của Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam, 2017.
- Giấy khen của Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, 2007.
