Đại diện Viện Văn hoá, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam tham gia cuộc họp Tiểu vùng Đông Nam Á năm 2025 với chủ đề “Đưa di sản sống vào vào lớp học tại khu vực Đông Nam Á”

Cuộc họp Tiểu vùng Đông Nam Á về Di sản Văn hóa Phi vật thể là một diễn đàn định kỳ hai năm một lần tổ chức lần thứ bảy vào năm 2025, tính từ cuộc họp đầu tiên tại Indonesia năm 2012. Cuộc họp là một cơ chế quan trọng về ngoại giao và văn hóa trong khu vực, góp phần triển khai hiệu quả Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hoá phi vật thể, thúc đẩy nâng cao nhận thức, chia sẻ kinh nghiệm và củng cố năng lực chung của các nước khu vực Đông Nam Á trong gìn giữ đa dạng văn hóa, đặc biệt là di sản văn hóa sống cho các thế hệ tương lai. Tại cuộc họp, đại diện các quốc gia thành viên khu vực Đông Nam Á đã cùng nhau hội tụ, chia sẻ về những cơ hội, thách thức, những chiến lược và sáng kiến trong bảo vệ di sản văn hoá phi vật thể từ nhiều cách tiếp cận cập nhật, sinh động và phong phú về giáo dục di sản văn hoá phi vật thể.

Bà Gyuri Park, Quyền Tổng Giám đốc ICH gửi bài diễn văn đến hội thảo

Bà Gyuri Park, Quyền Tổng Giám đốc ICH gửi thông điệp đến hội thảo, nhấn mạnh tầm quan trọng của Di sản văn hoá phi vật thể như một trong những động lực then chốt của đa dạng văn hóa và phát triển bền vững, đồng thời nêu bật sứ mệnh và tầm nhìn của ICHCAP trong công tác bảo vệ và phát huy di sản văn hoá phi vật thể, thông qua hợp tác, chia sẻ thông tin và phát triển mạng lưới trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. 

TS. Eric B. Zerrudo, Giám đốc Điều hành III của Ủy ban Quốc gia về Văn hóa và Nghệ thuật của Philippines phát biểu chào mừng hội thảo

TS. Eric B. Zerrudo, Giám đốc Điều hành III của Ủy ban Quốc gia về Văn hóa và Nghệ thuật của Philippines đọc diễn văn chào mừng đến hội thảo. Với tư cách là tổ chức đồng đăng cai Cuộc họp tiểu vùng với trọng tâm về “giáo dục di sản văn hoá phi vật thể”, UCCN mong muốn làm sâu sắc hơn  nữa đối thoại đa quốc gia về di sản văn hoá phi vật thể và giáo dục, cũng như tìm kiếm các mối quan tâm chung, thúc đẩy các sáng kiến giáo dục di sản mang tính hợp tác trong khu vực,  đồng thời lồng ghép chủ đề về di sản văn hóa phi vật thể chung theo đúng khuyến nghị của UNESCO.

Bà Moe Chiba, Trưởng Bộ phận & Chuyên gia Chương trình Văn hóa, Văn phòng UNESCO Jakarta trình bày tại hội thảo

Trong bài trình bày của mình, Bà Moe Chiba, Trưởng Bộ phận & Chuyên gia Chương trình Văn hóa, Văn phòng UNESCO Jakarta đặc biệt chú ý đến tầm quan trọng của di sản văn hoá phi vật thể với các mục tiêu phát triển bền vững và nêu bật những thách thức và nan đề trong bảo vệ di sản văn hoá phi vật thể trong bối cảnh toàn cầu hoá, đô thị hoá và công nghiệp hoá hiện nay.

Hội thảo ngày thứ nhất gồm có hai phiên. Phiên 1: “Đưa Di sản sống vào lớp học:  Các thực hành tốt và bài học kinh nghiệm” - giới thiệu các ví dụ điển hình và thảo luận về ý nghĩa, định hướng tích hợp di sản sống vào giáo dục, các thực hành thành công và những kinh nghiệm rút ra trong về giáo dục di sản trong bối cảnh hiện nay.. Các diễn giả bao gồm: Bà Cha Boyoung, Giám đốc Văn phòng Hợp tác & Mạng lưới, ICHCAP, Hàn Quốc; Bà Montakarn Suvanatap Kittipaisalsilp – Chuyên viên dự án Văn hóa, UNESCO Bangkok; Ông Pengiran Anak Haji Aminuddin Halim Shah – Cán bộ Văn hóa của Brunei Darussalam.  

Đại diện của UNESCO–ICHCAP, bà Cha Boyoung, Giám đốc Văn phòng Hợp tác & Mạng lưới, ICHCAP, Hàn Quốc trình bày về ICHCAP và giới thiệu các sáng kiến, ví dụ điển hình về giáo dục trong bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể  

Bà Renee C. Talavera, Trưởng Ban Quản lý Chương trình, NCCA trình bày tại hội thảo

Bà Renee C. Talavera, Trưởng Ban Quản lý Chương trình, NCCA trình bày về sứ mệnh, tầm nhìn của NCCA như một cơ quan nhà nước cao nhất của Philippines phụ trách xây dựng, điều phối và thực thi chính sách văn hoá – nghệ thuật, bao gồm bảo tồn di sản văn hoá, thúc đẩy sáng tạo nghệ thuật, hỗ trợ cộng đồng văn hoá và hợp tác quốc tế, đồng thời giới thiệu các chương trình, dự án giáo dục di sản nổi bật của Philippin như: Chương trình Trường học Di sản sống (SLTs), Mô hình Thiết chế Làng truyền thống/Học Viện của các Truyền thống văn hoá sống; Danh hiệu Báu vật Nhân văn Sống Quốc gia”, Chương trình giáo dục Văn hoá của Philippin, Chương trình lập bản đồ văn hoá.

Đoàn vinh dự được diện kiến ông Victorino Mapa Manalo, Chủ tịch Ủy ban Văn hóa và Nghệ thuật Quốc gia Philippines (NCCA), tại Văn phòng Chủ tịch.

Phiên 2, bao gồm báo cáo quốc gia, chia sẻ tình hình hiện tại, chiến lược và kế hoạch tương lai trong việc bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể (ICH) từ các quốc gia tham dự trong khu vực Đông Nam Á, gồm có các diễn giả: Bà Renee C. Talavera, Trưởng Ban Quản lý Chương trình, NCCA; Ông Mohamad Shah Rizal Amir bin Haji Mohiddin, Cán bộ Giáo dục; Brunei Darussalam; Ông Sophearith Siyonn, Quốc vụ khanh, Bộ Văn hóa & Mỹ thuật Campuchia; Bà Hartanti Maya Krishna – Cán bộ Văn hóa cao cấp, Indonesia; Ông Metkham Sengkham – Phó Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Nghệ thuật Quốc gia, Lào; Ông Mohd Kamarulzaman Taib – Giám đốc Trung tâm Nghệ thuật Truyền thống ASWARA, Malaysia; Bà Nurliyana Halid – Quản lý cao cấp, Hội đồng Di sản Quốc gia Singapore; Bà Pitchaya Wetchasap – Cán bộ Văn hóa, Bộ Văn hóa Thái Lan, Bà Đỗ Thị Thanh Thủy, Trưởng Ban Nghiên cứu Văn hóa, Viện Văn hoá, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam.

Bà Đỗ Thị Thanh Thủy, Trưởng Ban Nghiên cứu Văn hóa, Viện Văn hoá, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam trình bày tham luận về chủ đề: “Những nỗ lực hiện nay của Việt Nam trong bảo vệ di sản văn hoá phi vật thể và các chiến lược, thực hành và sáng kiến giáo dục của quốc gia liên quan đến bảo vệ di sản văn hoá phi vật thể”

Trong hai ngày còn lại của hội thảo, các đại biểu có cơ hội được tham gia và quan sát khoá tập huấn giáo dục di sản do NCCA tổ chức, đồng thời thăm quan một số địa điểm Văn hóa – Di sản tiêu biểu của Phillippin như: nhà hát lịch sử quốc gia The Metropolitan Theater (MET), Bảo tàng Nhân học quốc gia (National Museum of Anthropology) Trung tâm Du lịch Intramuros (Centro de Turismo Intramuros) tại ở Manila.

Thăm và trải nghiệm tại Negosyo Center Magalang -  văn phòng hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của thị trấn Magalang, tỉnh Pampanga 

Các đại biểu cũng có chuyến đi thực tế, thăm Negosyo Center Magalang -  văn phòng hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của thị trấn Magalang, tỉnh Pampanga  để tìm hiểu công tác bảo vệ di sản văn hoá phi vật thể. Đây là mô hình tiêu biểu trong việc gìn giữ nghề làm đèn lồng truyền thống, thông qua hỗ trợ nghệ nhân trẻ, kết nối thị trường và quảng bá sản phẩm gắn với lễ hội “lubenas”. Bằng cách lồng ghép phát triển kinh doanh với bảo tồn văn hóa, Negosyo Center Magalang góp phần tích cực duy trì sức sống của nghề thủ công địa phương và bảo đảm sự truyền nối của di sản qua nhiều thế hệ. 

Thăm doanh nghiệp Clark Development Corporation (CDC)

Các cuộc làm việc và trao đổi với lãnh đạo Thành phố Mabalacat, tỉnh Pampanga và doanh nghiệp Clark Development Corporation (CDC) – một doanh nghiệp của Philippines chịu trách nhiệm quản lý và phát triển Khu vực Tự do Thương mại và Kinh tế Đặc biệt (Clark Freeport and Special Economic Zone) đã cho thấy chính quyền cũng như doanh nghiệp ở đây có mối quan tâm đặc biệt và những biện pháp cụ thể để giữ gìn, phát huy di sản văn hoá phi vật thể như là tài sản quý giá của cộng đồng và nguồn lực cho phát triển du lịch, kinh tế sáng tạo tại địa phương.  

Đại biểu tham dự hội thảo giao lưu với các nghệ nhân, giảng viên và người thực hành khoá tập huấn về đào tạo giảng viên di sản văn hoá phi vật thể ở Philippin

Thăm Phòng trưng bày Decco Central showroom tại khu Clark Freeport Zone, thành phố Mabalacat City, tỉnh Pampanga, Philippines

Các đại biểu thăm Phòng trưng bày Decco Central showroom tại khu Clark Freeport Zone, thành phố Mabalacat City, tỉnh Pampanga, Philippines. Không gian trưng bày và kinh doanh này giới thiệu các sản phẩm nội thất, thủ công mỹ nghệ làm từ mây, tre, gỗ của các nghệ nhân và nhà sản xuất địa phương, góp phần tạo cầu nối giữa sản xuất thủ công và thị trường,  bảo tồn kỹ năng thủ công truyền thống và tạo việc làm cho cộng đồng

Hội thảo là cơ hội quý giá để các đại biểu các nước trong khu vực Đông Nam Á tăng cường học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, qua đó tiếp tục củng cố các chiến lược, sáng kiến bảo vệ văn hoá phi vật thể và thực tiễn tốt nhất từ các quốc gia ASEAN về giáo dục di sản văn hoá phi vật thể./.

Tin Đỗ Thị Thanh Thuỷ

Ảnh: Đỗ Thị Thanh Thuỷ, ICHCAP, NCCA