Ngoại giao văn hóa là “nền tảng tinh thần” tạo nên bản sắc của nền ngoại giao Việt Nam

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn

Chiều ngày 20.8, tại cuộc gặp mặt thân mật, trao đổi thông tin về những thành tựu, đóng góp to lớn, nổi bật, mang dấu ấn của ngành Ngoại giao trong suốt 80 năm phụng sự quốc gia, dân tộc, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã trả lời báo chí về những thành tựu đạt được của công tác ngoại giao văn hoá trong tổng thể công tác đối ngoại thời gian qua.

Trước vai trò ngày càng gia tăng của công tác ngoại giao văn hóa trong tổng thể công tác đối ngoại, ngoại giao, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhận định ngoại giao văn hóa là “nền tảng tinh thần” tạo nên bản sắc của nền ngoại giao Việt Nam trong thời kỳ đổi mới  và hội nhập quốc tế.

“Nếu ngoại giao chính trị và ngoại giao kinh tế tập trung vào củng cố môi trường hòa bình, hợp tác và tạo động lực phát triển, thì ngoại giao văn hóa đóng vai trò bồi đắp nền tảng sức mạnh mềm, lan tỏa hình ảnh đất nước tới bạn bè quốc tế, củng cố niềm tin giữa Việt Nam và bạn bè trên khắp thế giới”, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh.

Công tác ngoại giao văn hóa thời gian qua đã được đẩy mạnh với nhiều hoạt động phong phú về nội dung, đa dạng về hình thức, chú trọng chiều sâu và chất lượng, đồng thời thể hiện sự đổi mới sáng tạo trong ý tưởng cũng như cách thức thực hiện. 

Những thành tựu nổi bật có thể kể đến như việc lan tỏa các giá trị, tư tưởng, quan điểm nhân sinh quan, thế giới tiến bộ và cao đẹp của dân tộc Việt Nam thông qua hình ảnh, giá trị tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các danh nhân được UNESCO vinh danh. 

Ngoại giao văn hoá góp phần đẩy mạnh "kinh tế di sản"

Theo Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao, ngoại giao văn hóa đã phát huy hiệu quả trong việc quảng bá hình ảnh địa phương, xúc tiến thương mại, thu hút đầu tư và đẩy mạnh “kinh tế di sản” – một định hướng phát triển mới hài hòa và bền vững. 

Từ năm 2021 đến nay, nhiều chương trình ngoại giao văn hoá như “Tuần/Ngày Việt Nam ở nước ngoài”, “Ngày tìm hiểu về Việt Nam” đã được tổ chức với quy mô lớn tại nhiều quốc gia, không chỉ là những sự kiện văn hóa - kinh tế - chính trị mà còn góp phần thúc đẩy du lịch, quảng bá thương hiệu địa phương/doanh nghiệp. 

“Có thể nói, ngoại giao văn hóa đã góp phần hình thành nên chuỗi giá trị văn hóa - kinh tế, mở rộng không gian phát triển cho doanh nghiệp và địa phương”, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn khẳng định.

Một đóng góp quan trọng khác là ngoại giao văn hóa góp phần nâng tầm ngoại giao đa phương, qua đó nâng cao vị thế đất nước. 

Vai trò của Việt Nam trong các cơ chế điều hành trọng yếu như Ủy ban Di sản thế giới, Hội đồng Chấp hành, Ủy ban liên chính phủ về Công ước 2003 và Công ước 2005 ngày càng được củng cố và nâng cao, tạo nên “hiện tượng Việt Nam” tại UNESCO. 

Trong thời gian tới, để tiếp tục đẩy mạnh công tác ngoại giao văn hóa, Bộ Ngoại giao sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành, địa phương triển khai hiệu quả Chiến lược Ngoại giao văn hóa giai đoạn 2021 – 2030. 

Đồng thời, sẽ chú trọng đưa văn hóa trở thành nền tảng, động lực mới trong phát triển, gắn kết chặt chẽ với ngoại giao chính trị, kinh tế, quốc phòng – an ninh; khuyến khích sự tham gia chủ động của địa phương, người dân, doanh nghiệp. 

"Ngoại giao văn hóa sẽ tiếp tục được triển khai theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, sáng tạo và thích ứng với những xu thế mới của thời đại phục vụ thiết thực cho sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước", Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh.

Phát huy vai trò của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài

Cũng tại cuộc gặp mặt, trả lời báo chí liên quan đến vai trò và đóng góp quan trọng của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài cho sự phát triển của đất nước trong 80 năm qua, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn ghi nhận cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN) là bộ phận không tách rời của dân tộc, đóng góp quan trọng vào sự phát triển đất nước.

Hiện cộng đồng NVNONN có khoảng 6 triệu người Việt Nam đang sinh sống, học tập và làm việc tại hơn 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. 

Với nhận thức sâu sắc về vai trò, vị trí của kiều bào, trong những năm vừa qua, công tác NVONN được triển khai toàn diện.

Qua đó thể hiện sự quan tâm, chăm lo của Đảng và Nhà nước, góp phần củng cố sức mạnh khối đại đoàn kết dân tộc, phát huy nguồn lực của kiều bào cho xây dựng và phát triển đất nước. 

Cùng với đó, Đảng, Nhà nước cũng đã có những cơ chế kết nối, mời gọi để thu hút và phát huy tiềm năng của kiều bào ở nước ngoài, nhất là đội ngũ trí thức. 

Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã đưa ra những chủ trương đột phá nhằm thu hút, trọng dụng các chuyên gia, nhà khoa học người Việt Nam ở nước ngoài về nước làm việc, sinh sống.

Quốc hội cũng ban hành nhiều Luật mới như Luật Quốc tịch sửa đổi, trong đó tháo gỡ vướng mắc về nhập/trở lại quốc tịch Việt Nam đồng thời giữ quốc tịch nước ngoài.

Trong khi đó, Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, trao quyền tự chủ nhiều hơn cho các cá nhân, tổ chức nghiên cứu khoa học. 

Gần đây nhất, theo Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã đề nghị khẩn trương đề xuất, kiến nghị những chính sách đãi ngộ đặc biệt để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các chuyên gia, trí thức người Việt Nam ở nước ngoài có thể tham gia, đóng góp cho sự phát triển của đất nước. 

“Hơn bao giờ hết, việc phát huy sức mạnh của cộng đồng người Việt ở nước ngoài càng trở nên quan trọng, là một trong những động lực lớn đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc”, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn khẳng định.

Trên tinh thần đó, Bộ Ngoại giao sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan tiếp tục tạo khuôn khổ, chính sách pháp lý thuận lợi để các chuyên gia, trí thức người Việt Nam ở nước ngoài yên tâm gắn bó và đóng góp cho đất nước. 

Cùng với đó, xây dựng môi trường làm việc thông thoáng, hấp dẫn với kiều bào, cơ sở vật chất đầy đủ, hiện đại, chế độ đãi ngộ phù hợp, không phân biệt khu vực công-tư để phát huy tối đa khả năng nghiên cứu, sáng tạo của kiều bào. 

Đồng thời, các thủ tục hành chính cũng sẽ được đơn giản hóa để kiều bào dễ dàng về nước sinh sống, đầu tư và kinh doanh.

 Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động kết nối cộng đồng; và bồi dưỡng, hỗ trợ phát triển nguồn lực trí thức kiều bào, trong đó tập trung vào thế hệ trẻ; cầu thị lắng nghe, ủng hộ và xem xét, ứng dụng vào thực tiễn các sáng kiến và đề xuất từ cộng đồng.