Lễ bảo vệ luận án tiến sĩ cấp Viện cho NCS Ngô Thị Kim Tuyến

Quang cảnh Hội đồng bảo vệ luận án tiến sĩ của NCS Ngô Thị Kim Tuyến

Xã Ninh Vân (thành phố Hoa Lư), tỉnh Ninh Bình nổi tiếng với nghề đá truyền thống từ lâu đời. Trải qua nhiều thăng trầm, đặc biệt là giai đoạn hợp tác xã, nghề đá từng bị thu hẹp. Tuy nhiên, từ năm 1989, nghề đá phục hồi mạnh mẽ nhờ chuyển hướng sản phẩm phù hợp với nhu cầu mới như tượng đài, lăng mộ, công trình tâm linh... Sự phát triển nghề kéo theo biến đổi sâu sắc về kinh tế, văn hóa, xã hội. Những biến đổi này đặt ra vấn đề cần nghiên cứu để lý giải xu hướng phát triển, làm cơ sở đề xuất các giải pháp bảo tồn và phát huy nghề, làng nghề theo hướng bền vững.

Đã có một số nghiên cứu về làng nghề đá mỹ nghệ Ninh Vân, song chủ yếu mang tính khảo tả và chỉ đề cập đến một vài khía cạnh riêng lẻ. Cho đến nay chưa có công trình nghiên cứu sự biến đổi văn hóa của làng nghề đá mỹ nghệ Ninh Vân dưới góc độ văn hóa vật thể và văn hóa phi vật thể một cách đầy đủ và có hệ thống. Đặc biệt, sau khi làng nghề đá mỹ nghệ Ninh Vân được đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 4607/QĐ-BVHTTDL ngày 20/12/2019 thì vấn đề nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị di sản càng trở nên cấp thiết hơn.

Chính vì vậy, NCS Ngô Thị Kim Tuyến đã lựa chọn đề tài Biến đổi văn hóa làng nghề đá mỹ nghệ Ninh Vân, xã Ninh Vân, thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình làm luận án tiến sĩ của mình.

NCS Ngô Thị Kim Tuyến

Về phương diện khoa học, mặc dù không phải là một chủ đề mới, song nghiên cứu biến đổi văn hóa làng nghề ở một trường hợp cụ thể như làng nghề đá mỹ nghệ Ninh Vân, xã Ninh Vân, thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình được ghi nhận là có tính mới ở một số khía cạnh như đối tượng nghiên cứu và kết quả nghiên cứu, qua đó bổ sung thêm cho bức tranh làng nghề truyền thống với những biến đổi hết sức sôi động trên phạm vi cả nước, đặc biệt là các định hướng về chính sách quản lý trong bảo tồn di sản, phát huy và phát triển du lịch bền vững.

Về mặt thực tiễn, luận án đã làm rõ mối quan hệ tương hỗ khách quan từ quá trình biến đổi kinh tế và biến đổi văn hóa. Những phát hiện từ các trường hợp nghiên cứu này sẽ góp phần cho thực tiễn của văn hóa làng nói chung và văn hóa làng nghề nói riêng trong bối cảnh hiện nay.

Kết quả khoa học của luận án đã khái quát và tổng hợp các vấn đề nghiên cứu của các học giả trong và ngoài nước, đã có sự kế thừa các kết quả nghiên cứu từ các công trình nghiên cứu đi trước trong quá trình giải quyết các vấn đề đặt ra của luận án. Luận án cũng đã nêu được cơ sở lý luận và thực tiễn về làng nghề đá mỹ nghệ Ninh Vân, qua đó nhận diện và phân tích quá trình vận động, biến đổi của các thành tố văn hóa vật thể và phi vật thể từ truyền thống đến hiện đại, các nhân tố tác động và xu hướng biến đổi của làng nghề, góp phần cung cấp cơ sở dữ liệu khoa học cho việc hoạch định chính sách về phát triển làng nghề sau sáp nhập.

Hội đồng phản biện, đánh giá luận án

TS. Trần Thị Kim Quế và TS. Vũ Diệu Trung, đồng hướng dẫn khoa học

Ngoài phần Mở đầu (8 trang), Kết luận (4 trang), Tài liệu tham khảo (14 trang) và Phụ lục (71 trang), nội dung chính của Luận án chia thành 04 chương:

Chương 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luận và khái quát về làng nghề đá mỹ nghệ Ninh Vân (39 trang)

Chương 2. Văn hóa làng nghề đá mỹ nghệ Ninh Vân trong truyền thống (45 trang)

Chương 3. Biến đổi văn hóa làng nghề đá mỹ nghệ Ninh Vân trong quá trình phát triển (49 trang)

Chương 4. Các yếu tố tác động, xu hướng biến đổi và vấn đề bàn luận (43 trang)

Nghiên cứu sinh Ngô Thị Kim Tuyến đã trình bày tóm tắt nội dung luận án trước Hội đồng chấm luận án. Sau khi nghe ý kiến đánh giá, phân tích của các phản biện khoa học, nghe ủy viên thư ký tổng hợp những ý kiến đóng góp của các nhà khoa học trong và ngoài Hội đồng về nội dung luận án, NCS Ngô Thị Kim Tuyến đã trả lời câu hỏi của các thành viên trong Hội đồng. Kết quả 100% thành viên có mặt tại Hội đồng đã bỏ phiếu công nhận học vị Tiến sĩ Văn hóa học cho NCS Ngô Thị Kim Tuyến./.

NCS chụp ảnh lưu niệm cùng các thầy cô

Tin, ảnh: Lã Lương